JACOBUS STORCK
De Haringpakkerstoren in Amsterdam met ingebouwd uurwerk

Olieverf op paneel, 62 x 50 cm
Gesigneerd en gedateerd ‘J. Storck Ao 1684

Herkomst:
Jêrome Bonaparte, broer van Napoleon I, koning van Westfalen (1784-1860)
Hertog August van Saksen-Gotha-Altenburg (1818-1881)
Hertog Ernst II van Saksen-Coburg-Gotha (1818-1893)
Herzogliches Museum Gotha.

Literatuur:
Katalog der Herzoglichen Gemäldegalerie, Gotha, 1890, nr. 205. Nagler Künstlerlexikon, Deel XVII, pag. 421.
Würzbach, Niederländisches Künstlerlexikon, Deel II, pag. 667.
Thieme-Becker, Allgemeines Künstlerlexikon, Deel XXXII, pag. 121

Een ongewoon schilderij

In de zeventiende eeuwse schilderkunst neemt dit schilderij een wel heel bijzondere plaats in! Het is een havengezicht met in het midden een toren met in plaats van een geschilderde wijzerplaat een ingebouwd uurwerk. Uit de negentiende eeuw zijn dergelijke schilderijen ons bekend. Meestal bestaat de voorstelling uit een romantisch landschapje met een kerktoren waarin een klok is aangebracht. Deze curieuze schilderijen waren toen erg populair. Uit de zeventiende eeuw zijn daarentegen slechts enkele exemplaren bekend van een schilderij in combinatie met een uurwerk. Het vervaardigen van een dergelijk schilderij was een tijdrovend en technisch moeilijk uit te voeren werk en dus zeer kostbaar. In elk geval te duur voor de meeste verzamelaars. Een ongetwijfeld gefortuneerde Amsterdamse opdrachtgever, misschien een haringkoopman, moet de bekende stadsschilder Jacobus Storck bezocht hebben met het verzoek een schilderij van de Haringpakkerstoren te maken in combinatie met een uurwerk, een zeer ongewone opdracht die door de kunstenaar geaccepteerd werd, waarschijnlijk vanwege het aanlokkelijke honorarium dat hem in het vooruitzicht werd gesteld. We mogen aannemen dat de schilder de opdracht tot volle tevredenheid heeft uitgevoerd, gezien het feit dat het kunstwerk de eeuwen vrijwel ongeschonden heeft overleefd.