Twee driemasters worden op een zee van woeste golven voortgedreven door een hevige storm.
Het voorste schip heeft nog flarden van zeilen op de masten, maar die dragen niet meer bij aan de bestuurbaarheid van het schip. De rots rechts op de voorgrond is niet alleen bedoeld als repoussoir, dat de ondergang van het schip nabij is. Voor het schip erachter is het doek al gevallen. Bijna alle tuigage is vernield en het achterschip lijkt al op de rotsen te zijn gestort. Een sprankje zonlicht verlicht het tafereel en benadrukt het opspattende schuim van de golven die op de schepen beuken. Het wapperende zeil van het voorste schip licht ook onheilspellend op. De jagende wolken erboven zijn in subtiele tinten weergegeven en vormen een passend decor voor dit turbulente tafereel.
Het donkere coloriet van het schilderij duidt erop dat het gemaakt is aan het begin van zijn Engelse periode en gezien het kleine formaat mag aangenomen worden dat hij het in deze periode voor zichzelf schilderde. Het hier beschreven schilderij onderscheidt zich van andere stormschilderijen van Van de Velde en zijn atelier door de virtuoze en nauwkeurige uitvoering. Van de Velde raakte steeds meer geïnteresseerd in het afbeelden van stormen en meteorologische verschijnselen. Het is bekend dat Van de Velde vaak op het water van de Theems te vinden was om alle weersverschijnselen te bestuderen.
Grote opdrachten van het Engelse koningshuis (Willem van de Velde de Oude en de Jonge werden door de Engelse koning Karel II aangesteld als hofschilders), de admiraliteiten en belangrijke hoogwaardigheidsbekleders namen zoveel tijd in beslag dat er voor Willem van de Velde de Jonge weinig tijd overbleef om zich bezig te houden met zijn fascinatie voor stormen.
Met dit kleine stormschilderij zet Willem van de Velde een traditie voort die al sinds het begin van de 17e eeuw populair was onder Nederlandse marineschilders. Schepen die worden geteisterd door een hevige storm op een woeste zee werden geassocieerd met onheil en Gods straf voor zondig gedrag. Ze vertegenwoordigen een leven in gevaar, in dit geval letterlijk. Voor Van de Velde’s klanten in Engeland, waar hij sinds 1672 woonde en werkte, waren de gevaren van de zee een dagelijkse realiteit, vooral voor opdrachtgevers van de Admiraliteit.
Voor het grote publiek is de Nederlandse maritieme kunst synoniem met de Willem van de Veldes, vader en zoon. Samen met zijn gelijknamige vader was Willem van de Velde de Jonge een van de beste zeeschilders van Europa. Het immense belang van de Van de Veldes ligt niet alleen in de ontwikkeling van de zeeschilderkunst; ze zijn ook belangrijk als chroniqueurs van historische gebeurtenissen. Ze waren ongeëvenaard in hun nauwkeurige weergave van schepen, tuigage en dergelijke.
Willem van de Velde de Jonge zette de toon voor een nieuwe ontwikkeling in de zeeschilderkunst, met sfeer- en lichteffecten. Aan het begin van zijn carrière blonk hij uit in sublieme, kalme zeeën en kustwateren; later spelen de elementen een veel onstuimiger rol.
Vrijwel alle marineschilders van Engeland in de 18e eeuw werden diepgaand door hem beïnvloed.
A brochure by Gallery Rob Kattenburg: Storm – Willem van de Velde The Younger