Op een brede rivier zet een rijkversierd spiegeljacht onder vol zeil koers naar de stad op de achtergrond. Aan boord zien we verschillende mensen, bemanningsleden en mogelijk enkele passagiers. In het midden van de rivier ligt een grote driemaster klaar voor vertrek en de vele aangemeerde schepen laten zien dat de stad een belangrijke haven is. Op de voorgrond graast vee in een weiland naast de rivier en een trio mensen luistert aandachtig naar een staande heer die met zijn wandelstok naar het spiegeljacht wijst.
Een kleurrijk en levendig schilderij waarin Backuysen zijn kunnen toont. Er is veel te zien: een rivier, schepen, vee en het silhouet van een stad. Maar welke stad de Amsterdamse schilder had afgebeeld, bleef lange tijd een onbeantwoorde vraag. Toen we het schilderij voor het eerst zagen, konden we aan de hand van een ets die Backhuysen in 1701 maakte, vaststellen dat het om Emden ging. De breed uitwaaierende vlag op de achtersteven van het jacht toont de kleuren van de stad: 2x geel, rood en blauw, gescheiden door een witte middenstreep waarin Backhuysen zijn handtekening plaatste. Als je goed kijkt zie je het stadswapen op de spiegel van het jacht.
Emden, gelegen aan de rivier de Eems in Oost-Friesland (Duitsland) was in de tijd van Backhuysen een belangrijke havenstad, waar zich sinds de 16e eeuw ook Nederlandse kooplieden hadden gevestigd. Dit had te maken met de Tachtigjarige Oorlog, toen de Spanjaarden onze zeehavens een blokkade hadden opgelegd.
De stad stond zelfs onder Nederlands protectoraat van 1602 tot 1744! Dus het typische Nederlandse jacht zou wel eens het representatief vervoermiddel van een rijke koopman zijn geweest? Is hij misschien de deftig geklede heer links op het schilderij? Zo ja, dan kan hij ook de opdrachtgever zijn geweest!
Ons schilderij is gedateerd 1698, Backhuysen is dan 68 jaar oud; naar de maatstaven van die tijd is hij al een oude man en ongetwijfeld gingen zijn gedachten terug naar zijn geboortestad toen hij dit schilderij maakte.
Ludolf Backhuysen was een gevierd en productief kunstenaar. Zijn overgeleverde oeuvre bestaat, naast enkele portretten en landschappen, voornamelijk uit zee-rivier- en havengezichten waarop allerlei soorten schepen te zien zijn. Deze schepen zijn tot in de kleinste details correct, er is geen foutje te ontdekken en zelfs de ingewikkelde tuigage is uiterst nauwkeurig weergegeven. Backhuysen heeft alles heel nauwkeurig geobserveerd! Misschien had hij zelf wel een schip waarmee hij over het IJ voer om de schepen van dichtbij te bekijken, of was het de boeier die hij op een aantal schilderijen heeft afgebeeld?
Maar hoe dan ook, het plezier van het kijken naar zijn schilderijen is het belangrijkste: Backhuysen’s schepen zijn realistisch weergegeven in het water, ze varen “echt”. De figuren die de havens en schepen bevolken “leven” en de silhouetten van de afgebeelde steden komen overeen met de werkelijkheid. Dat Ludolf Backhuysen niet alleen uitblonk als begaafd schilder, maar ook als tekenaar, etser en kalligraaf, maakt hem tot een van de grootste beeldende kunstenaars van het laatste kwart van de 17e eeuw.
