(Amsterdam 1678/ ca. 1642-na 1690)
Nova Totius Terrarum Orbis Tabula c. 1682
Kopergravure, oud handgekleurd, 492 x 550 mm.
Schaal: c. 1:78.000.000
De cartouche met de tekst ‘ex officina’ G. a Keulen. Amstelodami
Gesigneerd in marge rechtsonder: t’Amsterdam Gedruckt door G. van Schagen door de Nieuwe Haerlemmer Sluys’
Herkomst: Nederland, particuliere collectie Paulus Swaen
Een zeer zeldzame wereldkaart waarvan slechts enkele voorbeelden bekend zijn.
Een zeer zeldzame wereldkaart waarvan slechts enkele voorbeelden bekend zijn.
Deze druk tussen de eerste en de tweede staat van deze zeldzame wereldkaart, vermeldt in de cartouche Gerard van Keulen als uitgever. Rechtsonder staat het adres van Gerard van Keulen en is nog niet van de gravure verwijderd. De kaart gaat terug tot de eerste editie van Frederick de Wit, die in 1668 als gecombineerde ets/gravure verscheen in zijn Atlas van de zeeën ‘Orbis Maritimus’ met prachtige decoraties ontworpen door Romeyn de Hooghe. In 1680 bracht Justus Danckert een vernieuwde versie op de markt. Niet veel later, waarschijnlijk in 1682, graveerde Van Schagen zijn versie. Latere edities van Van Ottens (1730) en Renand zouden volgen.
Gerard van Schagen was vanaf 1677 werkzaam als etser, tekenaar en kunsthandelaar in de ‘Haarlemmer-straat bij de Nieuwe-Haarlemmersluijs’, waar hij het bord ‘in de stuurman’ ophing. Vermoedelijk is hij geboren rond 1642. Hij wordt voor het laatst genoemd op 29 september 1690 op de begrafenis van zijn vrouw Gertruij Govers van Schendel.
Zijn oeuvre bevat alleen werk van andere kaartenmakers als Nicolaas Visscher en Frederick de Wit. De technische kwaliteiten van zijn gravures waren over het algemeen uitstekend. Vanwege dit feit kan het maken van afdrukken van zijn koperen platen in de 18e eeuw – zij het spaarzaam, in aangepaste vorm en met de namen van nieuwe uitgevers – opnieuw worden gevonden. De koperen platen zijn afgedrukt door Pieter van der Aa, Covens Mortier en Joshua Ottens.
Deze wereldkaart werd in 1682 opgenomen in de Engelse editie van zijn Atlas van de zeeën en werd bekend onder de titel;‘The Great and Newly Enlarged Sea Atlas or Water world’.
Het exemplaar in de collectie van het maritiem museum in Rotterdam is de enige Van Schagen-wereldkaart met zijn adres ‘ex officina’ in de cartouche.
In de Nederlandse editie van een jaar later wordt gekozen voor een wereldkaart van Johannes de Ram, Novissima Terrarum Orbis Tabula. In de loop van de jaren 1680 had Gerard van Schagen de intentie om zijn eigen maritieme Atlas uit te geven.
De bibliotheek van Amsterdam bewaart de zogenaamde ‘Atlas van Schagen’-gekocht in 2001- waarin 18 van zijn eigen kaarten zijn opgenomen, waaronder de wereldkaart. De kaart is ook uitgegeven door Van Schagen zelf als set met 4 continentkaarten.
Gerard van Keulen volgde zijn vader John Gerard op als uitgever van nautische publicaties. Hij gaf het bedrijf zijn wetenschappelijke basis, daar zijn vader niet over de geschikte kwalificaties beschikte. De eerste kaarten onder zijn naam verschijnen in 1698.
Oosterzijweg 124
1851 PS Heiloo, Netherlands
Bezoek alleen op afspraak
Maandag tot en met vrijdag
Van 10:00 tot 18:00
© 2022 Rob Kattenburg
Website Mediya.nl